13. Antalya Uluslararası Tiyatro Festivali sona erdi
Haber: Melis Ciddioğlu
Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Antalya Uluslararası Tiyatro Festivali” bu yıl 16-26 Mayıs 2023 tarihleri arasında, 13. kez Haşim İşcan Kültür Merkezi Devlet Tiyatroları Salonu’nda tiyatro seyircisi ile buluştu. Festivalde İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Erzurum ve Van Devlet Tiyatroları’nın yanı sıra Romanya, Yunanistan, Kazakistan ve Küba Devlet Tiyatroları’nın oyunları sahne aldı.
Devlet Tiyatroları 13. Antalya Uluslararası Tiyatro Festivali’nde Türkiye’den 6, yurt dışından 4 tiyatro topluluğu oyunlarını sergiledi. Ankara Devlet Tiyatrosu’nun “12 Öfkeli” adlı oyunuyla kapılarını sanatseverlere açan festival, Romanya Craiova Marin Sorescu Ulusal Tiyatrosu’nun “Takma Kafana” isimli eseriyle sona erdi.
10 OYUN SERGİLENDİ
Festival kapsamında sergilenen 10 oyun şöyle sıralandı:
Ankara Devlet Tiyatrosu “12 Öfkeli”, G. Musrepov Kazak Akademik Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu “Karagöz”, İzmir Devlet Tiyatrosu “Şerbet Hanım’ın Deli Aşkları”, Erzurum Devlet Tiyatrosu “Ana-Dolu (Milli Mücalenin Cesur ve Kayıp Kadınları)”, Bursa Devlet Tiyatrosu “Othello”, Yunanistan Art Vouveau Tiyatrosu “Ay’daki İlk Çift”, Van Devlet Tiyatrosu “Scapın’in Dolapları”, Küba Ecos Company “Bernarda, Hayır!”, İstanbul Devlet Tiyatrosu “Kafkas Tebeşir Dairesi”, Romanya Craiova Marin Sorescu Ulusal Tiyatrosu “Takma Kafana” adlı eserler sanatseverlerin beğenisine sunuldu.
FESTİVAL KAPSAMINDA ATÖLYE ÇALIŞMALARI DA GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Ankara Devlet Tiyatrosu’nun “12 Öfkeli” oyunu ile 16 Mayıs saat 20.00’de başlayan festivalde, çeşitli atölye çalışmaları da gerçekleştirildi.
Antalya Devlet Tiyatrosu sanatçısı ve Uluslararası Kukla ve Gölge Oyunları Birliği (UNIMA) üyesi Durmuş Benli “Karagöz Hacivat Gölge Oyunu Tasvir Yapım ve Oynatımı” atölyesini, Gökçesu Ulukut ve Selge Ezgi Zından ise “Kukla Yapım Atölyesi”ni küçük sanatseverlerle buluşturdu.
6-12 yaş arası çocuklarla gerçekleştirilen çalışmalar Haşim İşcan Kültür Merkezi Alt Fuaye’de yapıldı.
“ŞERBET HANIM’IN DELİ AŞKLARI” ADLI MÜZİKLİ OYUN SAHNELEDİ
Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nce düzenlenen 13. Antalya Uluslararası Tiyatro Festivali’nde, İzmir Devlet Tiyatrosu “Şerbet Hanım’ın Deli Aşkları” adlı müzikli oyun da sahneledi. Haşim İşcan Kültür Merkezi’nde 16 Mayıs’ta başlayan festival kapsamında sahnelenen oyunda, Umut Azdal’ın yazdığı, Levent Ulukut’un yönettiği oyun seyirciyle buluştu.
Koreografisini Ayda Tuna’nın hazırladığı oyunun dekoru Hasan Yavuz, kostümleri Yıldız Köse, ışık tasarımı Yakup Çartık, müzikleri ise Kemal Alpan imzası taşıyor.
İLK OYUN “12 ÖFKELİ”
Devlet Tiyatroları 13. Antalya Uluslararası Tiyatro Festivali’nin ilk oyunu “12 Öfkeli” oldu. Ankara Devlet Tiyatrosu’nun oyunu olan “12 Öfkeli” Haşim İşcan Kültür Merkezi Devlet Tiyatroları Salonu’nda sahnelendi.
Oyunu Reginald Rose yazdı, Akif Yeşilkaya ise yönetti. Oyunun dekoru Efter Tunç, ışık tasarımı Yakup Çartık, kostümleri Özlem Karabay, müzikleri ise Arın Aykut imzasını taşıyor.
26 Mayıs’a kadar devam eden festivalde Kazakistan “G. Musrepov”. Kazak Devlet Akademik Çocuk ve Gençlik Tiyatrosu “Karagöz”, Yunanistan Art Vouveau Tiyatrosu “Aydaki İlk Çift”, Küba Ecos Company “Bernarda, Hayır!”, Romanya Craiova Marin Sorescu Ulusal Tiyatrosu “Takma Kafana” oyunlarını sırasıyla sahneledi.
SHAKESPEARE’İN “OTHELLO”SU 13. ANTALYA ULUSLARARASI TİYATRO FESTİVALİ’NDE SAHNELENDİ
Devlet Tiyatroları 13. Antalya Uluslararası Tiyatro Festivali’nde William Shakespeare’in kaleme aldığı “Othello” isimli oyun da sanatseverlerin beğenisine sunuldu. Bursa Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenen “Othello” isimli tiyatro oyununu Vlad Trifaş’ın yönetti.
Oyunun dekoru Murat Gülmez, kostümleri Fatma Sarıkurt, ışık tasarımı Sinan Mahçup, müzikleri ise Vlad Trifaş imzası taşıyor.
DEVLET TİYATROLARI ANTALYA ULUSLARARASI TİYATRO FESTİVALİ
Devlet Tiyatroları Antalya Uluslararası Tiyatro Festivali, Devlet Tiyatroları tarafından 2010 yılından itibaren her yıl Antalya’da düzenlenen uluslararası bir tiyatro etkinliğidir.Festivalin amacı, günümüz tiyatrosunu Antalya’daki antik tiyatrolarda yani geçmişin sahnesinde sergilemek ve Türkiye’nin sanatsal dokusunu uluslararası platforma taşıyarak tanıtmaktır.
Festivalde Türkiye’den ve çeşitli ülkelerden oyunlara yer verilmektedir. Festival, başlangıcından 2020 yılına dek 120.000 seyirciye ulaşmış, 53 ülkeden 70 yabancı tiyatro grubu ve binden fazla sanatçıyı ağırlamıştır. Toplamda 102 oyun, 204 temsil gerçekleştirilmiştir.
Devlet Tiyatroları, 17-26 Mayıs 2010 tarihleri arasında ilkini düzenlediği Devlet Tiyatroları Antalya Uluslararası Tiyatro Festivali’ni, günümüz tiyatrosunu geçmişin sahnesinde sergilemeye devam edeceklerini vurguluyor.
Önümüzdeki yıllarda, bölgedeki antik tiyatrolarda yepyeni bir deneyim olarak seyirciyle buluşacak olan festival, Türkiye’nin tarihi sanatsal dokusunu uluslararası bir platformda paylaşmayı hedefliyor.
FESTİVALE ESİN KAYNAĞI OLAN, TARİHE TANIKLIK ETMİŞ ANTİK TİYATROLAR
Günümüzde yapılan arkeolojik kazılar sayesinde Antalya’da yaşamın günümüzden 40.000 yıl öncesine dayandığı tahmin edilmektedir.
M.Ö 2000 yılından bu yana Antalya topraklarında; Hititler, Pamphylia, Lykia, Kilikya, Pers, Antigonos, Ptolemais, Selevkos, Bergama Krallığı medeniyetleri yaşamıştır. Bunlardan sonra Roma Devleti kontrolüne geçen Antalya, 1207 yılında Selçuklular tarafından alınmıştır. Tarihin her döneminde bir medeniyete ev sahipliği yapmış olan bu topraklarda çok sayıda antik kent bulunmaktadır.
Medeniyetlerin toplumsal yaşamında estetik ve eğitici bir rol üstlenen tiyatro sahneleri, antik kentlerde sanatın güç bulduğu ihtişamlı mimari eserler olarak karşımıza çıkıyor.
Eski medeniyetlerin destansı hikayelerine sahne olmuş antik tiyatrolar, tarihe dair bilgiler edinmek isteyenleri bekliyor.
Aspendos Antik Tiyatrosu – Antalya
Aspendos sadece Anadolu’nun değil tüm Akdeniz dünyasının en iyi korunagelmiş Roma Dönemi tiyatrolarından biridir.
Tanrılara ve devrin imparatorlarına adanan yapı, Roma tiyatro mimarisinin ve yapım tekniğinin izlerini sergiliyor. Devrinin görkemli yapılarından biri olan Aspendos Tiyatrosu 15 – 20 bin kişi kapasitelidir.
Tiyatro İmparator Marcus Aurelius devrinde, Mimar Zenon tarafından inşa edilmiştir. Girişin iki yanında bulunan Grekçe ve Latince yazıtlardan yapının Curtius Crispinus ve Curtius Auspicatus adlı iki kardeş tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır.
Ünlü tiyatroda Selçuklu Dönemi onarım izlerini özellikle dış cephe ortasındaki anıtsal kapı eklentisinde ve cephesindeki koyu kırmızı zikzak desenli sıva kaplamada görmek mümkündür.
Antiphellos Antik Tiyatrosu – Antalya
Likya dilinde Habesos veya Habesa adıyla anılan Antiphellos, Likya Bölgesi’nin eski yerleşim yerlerinden biridir.
Roma İmparatorluğu Döneminde önemli bir liman kenti olan Antiphellos’un en iyi korunmuş yapısı, Akropolis tepesinin güney eteğinde yirmi altı caveası (oturma sırası) ile denize bakan tiyatrodur. Oturma sıraları dört dikey merdivenle üç kısma ayrılmıştır, diazoma (tiyatrolarda basamaklı oturma kesimini yatay olarak parçalara ayıran geçit) bulunmamaktadır.
Helenistik Çağ yapıtı olduğu düşünülen tiyatro, sabit bir taş skene (sahnenin arkasındaki yapı) binasına sahip değildir. Tiyatronun kuzeydoğusunda, ana kayaya oyularak yapılmış yirmi dört kadın kabartmasının bulunduğu mezar odası yer alır.
Xanthos Antik Tiyatrosu – Antalya
En parlak günlerini yaşadığı Klasik Çağ’dan itibaren bölgenin ve antik dünyanın dikkat çekici yapıtlarına ev sahipliği yapan Xanthos,1988 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil edilmiştir.
Kentin çok sayıdaki yapısından biri olan tiyatro, Likya akropolünün kuzeyindeki yamaca inşa edilmiştir. Bu alan, tiyatronun inşa edildiği dönem öncesinde ve sonrasında her zaman merkezi bir nokta olmuştur.
Mimari olarak bakıldığında ilk yapım evresi Helenistik Çağ’a tarihlenen tiyatronun bu döneme ait kalıntıları, orkestra bölümünde izlenebilmektedir. Ayrıca yine bu dönemde, sahne binası, oturma sıralarından bağımsız bir biçimde tasarlanmıştır.
Günümüzde gördüğümüz tiyatro ise MS 2’nci yüzyıla tarihlendirilmekte olup yaklaşık izleyici kapasitesi 2 bin 200 kişiyi bulmaktadır.
Termessos Antik Tiyatrosu – Antalya
Termessos Antik Kenti’nin en göz alıcı yapısı, Pamfilya ovasının üzerinde, manzaraya hâkim konumda bulunan tiyatrodur. Helenistik Dönem tiyatro planını koruyan bu tiyatro, Roma tiyatrosunun en belirgin özelliklerini sergiler. Helenistik cavea, diazoma ile ikiye ayrılır.
Diazomanın üzerinde 8, aşağısında ise 16 oturma sırası vardır. Tiyatro, yaklaşık 4 – 5 bin seyirci kapasitesine sahiptir. Geniş kemerli giriş yolu, cavea ile agorayı bağlar. Güney paradosa (seyirci girişleri) daha sonraları kemer yapılmışsa da kuzey parados, orijinalindeki gibi, üstü açık olarak bırakılmıştır.
Sahne binası, MS 2’nci yüzyılın özelliklerini gösterir. Bunun arkasında sadece uzun, dar bir oda vardır. Burası, görkemli bir şekilde süslenmiş cepheyi kesen beş kapı ile oyunun sahnelendiği podyuma bağlanır. Sahnenin altında, vahşi hayvanların dövüşe çıkarılmadan önce tutuldukları beş küçük oda vardır.
Myra Antik Tiyatrosu – Antalya
Bir dönem Likya Uygarlığı’nın başkenti olan Myra, ismini kurulduğu Myros Nehri’nden (Demre Çayı) almıştır.
Myra’nın en önemli yapılarından birisi tiyatrodur. Akropolün güney eteğinde yer alan tiyatro, gerek oturma sıraları gerekse sahne binası ile iyi korunmuş bir Roma Dönemi tiyatrosunun özelliklerini yansıtır.
Sahne binası ikinci katın yarısına kadar ayaktadır ve seyircilere bakan yüzü bir mimari fasad (cephe) oluşturacak şekilde sütun ve nişlerle süslenmiştir.
Kaynak:
https://www.kulturportali.gov.tr/portal/tarihin-taniklari-antik-tiyatrolar
https://www.devtiyatro.gov.tr/DevletTiyatro/tr/festivaldetay/1163
https://festivall.com.tr/festival/8701/devlet-tiyatrolari-antalya-uluslararasi-tiyatro-festivali/
Sînemaya Serbixwe – www.sinemayaserbixwe.com